Op het gebied van energie heeft Fryslân een zeer rijke positie. Er is veel aardwarmte onder de grond, er kan warmte uit water (aquathermie) worden opgewekt, waterstof en zon en wind kunnen bijdragen aan eigen opwekking. Kortom: Fryslân wordt zelfvoorzienend met energie. Zonder dat het landschap eronder lijdt.
Volgens onderzoekers van de TU Twente (2017) zal Fryslân in 2050 een verbruik hebben van circa 58,0 PJ (PetaJoule). Op dit moment is het verbruik 62 PJ. Het gaat hierbij onder meer om de industrie, de gebouwde omgeving (huizen / gebouwen), transport en mobiliteit en landbouw, bosbouw en visserij. Een deel van het huidige energieverbruik kan worden bespaard door isolatie, technologische innovatie en nieuwe toekomstige huizen/ gebouwen met (bijna) geen energieverbruik. Dat is de projectie van het nu voorgenomen beleid.
Een zeer groot deel van de energie kan in de toekomst worden opgewekt met het al gebouwde windpark bij de Afsluitdijk (382 MW). Hierdoor kunnen veel van de bestaande molens op land (boven de 20/30 meter) verdwijnen. Aardwarmte kan worden toegepast in de grotere steden van meer dan 10.000 inwoners en op plaatsen (denk aan de kassen in Noordwest Fryslân) waar veel warmtevraag is. Volgens berekeningen kan op daken liefst 2.000 ha aan zonnepanelen worden geplaatst. Dit zijn PV-systemen (voor elektriciteit) maar ook PV/T (elektriciteit én warmte). Zonneparken kunnen ook worden aangelegd nabij snelwegen en andere plaatsen waar het landschap en vruchtbare landbouwgrond niet wordt aangetast (denk aan voormalige stortplaatsen of bedrijventerreinen). Tot besluit kan, net zoals nu, op bescheiden schaal vrijkomend hout van het snoeien van houtsingels en het onderhoud van bomen in Fryslân zelf worden gebruikt voor schone houtkachels met een hoog rendement (speksteen of Finse kachels). Dit is 3,0 PJ. Het is beslist niet de bedoeling om biomassa uit andere landen te importeren.
Na verloop van tijd ontstaan er weer nieuwe technologieën en nieuwe kansen. Denk aan aquathermie, dat volgens berekeningen in Fryslân 60% van het energieverbruik kan dekken. Verder is er de ontwikkeling met ‘Blue energy’ van Wetsus, wat gebruik maakt van het verschil in ionen tussen zout en zoet water. In potentie kunnen Harlingen en de Afsluitdijk installaties hebben voor meer dan 450.000 huishoudens. Uiteraard wordt ook aan vrije energie gedacht. De technologie is er, maar wordt voor de inwoners verborgen gehouden. Frij Fryslân geeft vrije energie de ruimte!
Aandachtspunt is wel om energie in handen te hebben of te krijgen van de Friese gemeenschap. Met het oog op de acceptatie van installaties, windturbines en zonneparken is het van groot belang dat er sprake is van participatie van de gemeenschap. Uitgangspunt is dat meer dan de helft (> 50%) in handen is van de Friese gemeenschap en dat het netwerk zelf in handen blijft van de inwoners van Fryslân. Bovendien zullen in de toekomst steeds meer bewoners, bedrijven, dorpen en wijken zich kunnen 'loskoppelen' van het netwerk. Ze voorzien zichzelf dan van energie, door middel van lokale opwekking en opslag. Ze zijn dan volledig onafhankelijk als het gaat om warmte of elektriciteit en kunnen tegelijkertijd heel veel besparen op de kosten ervan.